[44] ภาษาไทย คือ ภาษาใจ [รวมสำนวน ‘ใจ’ ]

สวัสดีครับ
ผมเคยอ่านพบว่า ชาว Inuit ซึ่งอยู่แถบขั้วโลกเหนือ มีศัพท์สำนวนที่ใช้กล่าวถึงน้ำแข็งและหิมะมากกว่า 50 คำ เช่น หิมะที่ละลายมากน้อย หรือแข็งตัวตามที่ต่าง ๆ ก็มีศัพท์เฉพาะที่ใช้เรียกขานต่างกันออกไป การที่มีศัพท์มาก ๆ เพื่อใช้กล่าวถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยเฉพาะ ย่อมหมายความว่า สิ่งนั้นมีความหมายเอามาก ๆ ต่อคนที่พูดภาษานั้น

ส่วนภาษาไทย ผมเห็นว่าคำหนึ่งที่เป็นวัฒนธรรมทางภาษาของเราตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ก็คือคำว่า ‘ใจ’ ผมลองค้นดูก็พบว่า มีศัพท์สำนวนที่มีคำว่า ‘ใจ’ ผสมอยู่เกือบ 700 รายการ

ท่านลองคลิกดูที่ลิงค์ข้างล่างนี้ดูซีครับ
[1] http://www.nextproject.net/online/dictionary/default.aspx?mode=2&keyword=%e3%a8
[2] http://wordbook.rackhub.com/%E0%B9%83%E0%B8%88.html
[3] http://dic.moohin.com/cgi-bin/urlsrcht.cgi?searchstring=%E3%A8

คำว่า ‘ใจ’ ของไทยเมื่อแปลเป็นภาษาอังกฤษ บางถ้อยคำสำนวนแม้จะพยายามอย่างมากแล้ว ก็อาจจะยังแปลได้ไม่ ‘ถึงใจ’ เราซึ่งเป็นเจ้าของภาษา อย่างนี้คงต้อง ‘ทำใจ’ ครับ

ผม copy จากเว็บ dic.moohin.com มาให้ชมเป็นตัวอย่างข้างล่างนี้
· "ใจพระ : kind-hearted; benevolent; compassionate; generous
· "ใจสัตว์ : immoral; base; vile
· "โดนใจ : catch/take one's fancy; please; be to one's liking
· "เปลือยใจ : expose; uncover
· "แพ้ใจ : surrender; give up
· "เกิดขึ้นในใจ : come up with an idea
· "เข้าใจง่าย : understand easily
· "เข้าใจยาก : be difficult to understand
· "เตรียมใจ : ready oneself
· "ไม่เปลี่ยนใจ : be steadfast
· "แรงจูงใจ : stimulus; encouragement
· "แรงบันดาลใจ : stimulus
· "ใส่ใจ : pay attention; give heed
· "ไม่ไว้วางใจ : disbelieve; mistrust; have no trust in; have no confidence in; suspect; be suspicious of
· "เร้าใจ : enthusiastically
· "เร้าใจ : arousing; encouraging
· "ใจจะขาด : be dying to do something
· "เปลืองใจ : kill one's enthusiasm
· "เบิกบานใจ : elatedly
· "แทงใจดำ : hit one's weak spot
· "เริงใจ : be in exuberant spirits; be joyful/cheerful/merry/jovial/gay
· "โล่งใจ : feel relieved; be carefree; be at ease; be relaxed
· "เห็นอกเห็นใจ : have sympathy for; be emotionally involved with
· "เหงาใจ : be lonesome; be friendless; be forlorn; be abandoned
· "เห็นใจ : feel for; have sympathy for; commiserate with; pity
· "เหนื่อยใจ : be depressed; be disheartened; be despondent; be downcast; be discouraged; be dispirited
· "ให้ความสนใจ : pay attention to; grow or express concern
· "เอาใจ : behave well; please
· "เอาใจออกห่าง : feel unfriendly; feel uncomfortable
· "เอาอกเอาใจ : please
· "แน่ใจ : be confident; be certain; be convinced
· "เปลี่ยวใจ : feel lonesome; feel forlorn
· "เป็นที่ชอบใจ : delight; amuse; entertain; gratify; satisfy
· "ใจหิน : be vicious; be malicious; be evil-minded; be merciless; be pitiless; be ruthless
· "ใจความสำคัญ : gist; substance; essence; core; idea
· "ใจหิน : vicious; malicious; evil-minded; merciless; pitiless; ruthless
· "ใจมาร : vicious; wicked; merciless; brutal; savage; evil
· "เชื่อใจได้ : believe in; have confidence in; have faith in; rely on; count on; bank on
· "โดยจงใจ : intentionally; on purpose; calculatingly
· "โดยไม่ตั้งใจ : involuntarily; inadvertently; casually; accidentally
· "โดยสมัครใจ : willingly; freely; by choice
· "ไม่เข้าใจ : not know
· "เย้ายวนใจ : lure; allure; seduce; coax; entice; attract
· "เกรงใจ : be considerate; be afraid of offending; look up with great respect
· "ไข้ใจ : heartbreak; heartsickness
· "แข็งใจ : force oneself to do something against one's will
· "เข็ญใจ : miserably
· "เข้าใจผิด : mistake
· "เข้าใจ : comprehend
· "แค้นใจ : be furious; rankle; be enraged
· "แคลงใจ : distrust; mistrust; disbelieve; suspect; be uncertain
· "เผลอใจ : to be careless; to be negligent
· "ใฝ่ใจ : keen on; be fond of; take an interest in
· "เพลียใจ : be discouraged; be dejected
· "เปลืองใจ : lose courage; give a lot of care
· "เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน : be dedicated heart and soul to the same cause; be in unity; cohere
· "เป็นที่ประทับใจ : be impressed; be satisfied
· "เป็นใจ : allow
· "เป็นใจ : connive; encourage; be an accomplice or accessory
· "เปลี่ยนใจ : back-pedal; back out
· "แปลกใจ : wonder; astonish; amaze
· "ไว้เนื้อเชื่อใจ : confide in; have confidence in
· "ไว้วางใจ : confide (in); have confidence in
· "เอาใจเขามาใส่ใจเรา : be thoughtful
· "เอาใจช่วย : wish success to somebody
· "เสียกำลังใจ : droop
· "เสียน้ำใจ : be discouraged
· "แสลงใจ : be offended
· "เดือดเนื้อร้อนใจ : be anxious; be vexed; be distressed; be troubled
· "โดยความสมัครใจ : willingly
· "โดยตั้งใจ : deliberately
· "ได้ใจ : be encouraged; be overbold; be conceited; be overconfident; become haughty
· "เต็มใจ : like
· "เต็มใจ : willingly
· "เตือนใจ : call to mind
· "เจนใจ : learned by heart; learn or know throughly
· "เจ็บใจ : be provoked; be heart-sick; hurt
· "เจ็บช้ำน้ำใจ : mental pain; hurt deeply
· "เจริญใจ : be happy; be highly delighted; be joyful
· "เจริญใจ : charming; pleasant; delightful; elegant; attractive
· "เจริญใจ : pleasantly, pleasurably; with pleasure
· "เจริญตาเจริญใจ : look good; pleasant; to be delighted; to be happy
· "เจริญตาเจริญใจ : wonderful; admirable; great; charming; pleasant; delightful
· "เจริญตาเจริญใจ : lovely, pleasurably; delightfully
· "ใจ : spirit; heart; disposition
· "ใจกล้า : dare; be bold; be courageous; be fearless; be plucky
· "ใจกล้า : bold; brave; daring; plucky; courageous; valiant
· "ใจกลาง : heart; middle; core
· "ใจกว้าง : be high-minded; be broad-minded; be charitable; be liberal; be magnanimous; be benevolent; be large-minded
· "ใจกว้าง : broad-minded; openhanded; freehanded; lenient; magnanimous
· "ใจแข็ง : stouthearted; pitiless; unyielding; heartless; merciless; callous; adamant
· "ใจแข็ง : be callous; be pitiless; be heartless; be merciless
· "ใจความ : matter; meaning; content; substance; pith
· "ใจคอ : heart; disposition
· "ใจแคบ : selfish
· "ใจง่าย : gullible; easily influenced; unstable
· "ใจง่าย : be unstable; be gullible; be easily influenced
· "ใจจดใจจ่อ : mindfully
· "ใจจดใจจ่อ : be absorbed in; be engrossed in; focus one's attention on
· "ใจจริง : true feeling; sincerity; truthfulness
· "ใจจืด : callous; unfeeling; unsympathetic; heartless; unkind; harsh; inconsiderate; insensate
· "ใจจืด : be inconsiderate; be insensate; be unfeeling; be unsympathetic
· "ใจจืดใจดำ : callous; unfeeling; heartless; unkind; harsh; inconsiderate; insensate
· "ใจจืดใจดำ : be callous; be unfeeling; be indifferent; be inconsiderate; be insensate
· "ใจชื้น : have a sense of relief; comfort; console; be at ease; be relaxed
· "ใจดำ : one's thinking or mind
· "ใจดำ : show no mercy or pity; be unsympathetic; be pitiless; be diabolic; be cruel; be wicked; be merciless
· "ใจดำ : cruel; wicked; merciless; selfish; unsympathetic; pitiless
· "ใจดี : be benevolent; be kind-hearted; be good-natured; be generous
· "ใจดี : kind; good-natured; good-hearted; generous; benevolent
· "ใจเด็ด : be undaunted; be firm
· "ใจเด็ด : steadfast; undaunted; unwavering; stouthearted
· "ใจเดียว : be constant in love; be single-minded
· "ใจเดียว : steadfast; faithful; single-minded
· "ใจเดียวกัน : have similar temperament; be like-minded; share the same feeling
· "ใจเดียวกัน : same mind; same feeling; same thought
· "ใจต่ำ : base; low; mean-minded; meanspirited
· "ใจต่ำ : have an evil mind; be mean-minded; be base; be meanspirited
· "ใจแตก : unrestrained
· "ใจโต : lavish; openhanded; ostentatious
· "ใจโต : be luxurious; be ostentatious; be openhanded
· "ใจถึง : dare; be courageous; be fearless; be undaunted; be bold
· "ใจถึง : brave; sporting; fearless; undaunted; bold
· "ใจทราม : be immoral; be mean; be base
· "ใจทราม : immoral; vile; base; meanspirited
· "ใจน้อย : be easily offended; be sensitive
· "ใจน้อย : sensitive; easily offended; peevish
· "ใจบาป : harbour evil intentions; be wicked
· "ใจบาป : evil; immoral; ungodly; bad; depraved
· "ใจบุญ : generous; kind; charitable; benevolent; bountiful; benign
· "ใจบุญ : be kind-hearted; be good-natured; be kind; be benevolent; be generous
· "ใจเบา : be credulous; be gullible
· "ใจเบา : gullible; easily influenced/induced/led
· "ใจปลาซิว : timorous; cowardly; timid; faint-hearted; spineless
· "ใจป้ำ : be bold; be heroic; be courageous; dare; be fearless
· "ใจป้ำ : brave; fearless; venturesome; bold; daring; stouthearted
· "ใจแป้ว : feel dishearten; lose heart; be despondent; be frightened
· "ใจฝ่อ : scared; frightened; disheartened; despondent
· "ใจฝ่อ : be dismayed; be discouraged; be dejected; be dispirited; lose heart
· "ใจเพชร : determined; steadfast; firm; unyielding; strong-minded; adamant
· "ใจมา : be confident; be hopeful; be supported
· "ใจไม่ดี : evilminded; vicious; bad; meanspirited; wicked
· "ใจไม่ดี : be fearful; be worried; get alarmed; be nervous; be thrown into a flutter
· "ใจไม้ไส้ระกำ : ruthless; merciless; cruel; callous; unfeeling; pitiless; heartless; hard-hearted
· "ใจไม้ไส้ระกำ : be hard-hearted; be cruel; be callous; be merciless; be ruthless; be pitiless; be heartless
· "ใจยักษ์ : brutal; evil-spirited; vicious; cruel; pitiless; merciless; harsh; wicked; savage
· "ใจเย็น : keep cool; be composed; be patient
· "ใจเย็น : cool; cool-headed; patient; unemotional; composed; unruffled
· "ใจเย็น : patiently; composedly
· "ใจร้อน : be impetuous; be hotheaded; be hot-tempered; be intolerant; be easily provoked; be quick-tempered; be short-tempered
· "ใจร้อน : short-tempered; quick-tempered; impetous; rash
· "ใจร้าย : be cruel; be merciless; be pitiless; be heartless; be vicious; be evil-minded
· "ใจร้าย : cruel; wicked; merciless; pitiless
· "ใจเร็ว : quick-tempered; rash; impatient; hot-tempered; short-tempered; hot-blooded
· "ใจเร็ว : be short-tempered; be impetuous; be impatient; be hot-blooded
· "ใจลอย : be dreamy; be inattentive
· "ใจลอย : dreamy; inattentive; abstracted; wandering (mind)
· "ใจสั่น : tremble; shiver; quiver; palpitate
· "ใจสูง : be nobleminded
· "ใจสูง : noble-minded; righteous
· "ใจเสาะ : faint-hearted; cowardly; timid; spineless
· "ใจเสาะ : be chicken-hearted; be cowardly; be timid; be spineless
· "ใจเสีย : be dejected; be disheartened; be discouraged; be dispirited; lose heart
· "ใจหนักแน่น : firm; stable; solid; constant; determined; single-minded
· "ใจหนักแน่น : be firm; be steady; be stable; be determined; be single-minded
· "ใจหวิว : be giddy; be nervous; get alarmed; throb with terror;
· "ใจหาย : extremely
· "ใจหาย : be startled; be frightened; be dismayed; have one's heart in one's mouth
· "ใจหายวาบ : have one's heart in one's mouth; be stunned with fear; be breathless with anxiety
· "ใจเหี่ยวแห้ง : be disheartened; be dejected; be dispirited; feel discouraged
· "ใจใหญ่ใจโต : openhanded; lavish; ostentatious; magnanimous
· "ใจอ่อน : yield; comply
· "ใจอ่อน : soft-hearted; submissive; weak; sensitive
· "แน่แก่ใจ : give confidence to; be sure; assure; reassure
· "โน้มน้าวใจ : convince; induce; prevail
· "เบิกบานใจ : be pleased; be happy; be cheerful; be joyful
· "เฉลียวใจ : be suspicious; have an inkling
· "เชื่อใจ : believe in; confide; have confidence in
· "เคืองใจ : be in a bad mood; be moody; be bad - tempered; be sullen
· "เตือนใจ : recognizable
· "เหลือใจ : exceedingly; incomparable
· "แหนงใจ : doubt; be suspicious; mistrust
· "เป็นที่พอใจ : satisfyingly
· "เปิดหัวใจ : open one's heart; show one's true feelings
· "เอาแต่ใจ : be self-willed; be self-centered
· "ไม่สบายใจ : be worried; feel ill at ease; feel uncomfortable (mentally)
· "เสียความตั้งใจ : not do as planned
· "ไขข้อข้องใจ : solve the problem; give a solution
· "ไม่แน่ใจ : be not assured; be uncertain; be not convinced
· "ไม่พอใจ : be angry
· "ไว้ใจ : have faith in; rely; trust; entrust; be convinced
· "เศร้าใจ : feel depressed; be melancholy; be down-hearted; be low-spirited; be sad; droop
· "เป็นที่พอใจ : satisfyingly
· "เปิดหัวใจ : open one's heart; show one's true feelings
· "เอะใจ : be suspicious; mistrust; distrust; suspect
· "เอาแต่ใจ : be self-willed; be self-centered
· ใจนักเลง : enterprising; venturesome; daring
· ใจรัก : love; be bent on; be engrossed in; be wrapped up in
· ใจเร็วด่วนได้ : careless; cursory; perfunctory
· แทงใจ : read another's thought; have the same thought
· เบิกบานใจ : happily; cheerfully; merrily; joyfully
· เพลงปลุกใจ : arousing song; stirring song
· ไม่จริงใจ : dishonest; two-faced
· ไม่ไว้ใจ : doubt; mistrust; disbelieve; suspect
· แรงใจ : tenacity
· แรงดลใจ : afflatus
· แรงดึงดูดใจ : attractiveness
· แรงบันดาลใจ : stimulation
· แล้งน้ำใจ : treat someone ungenerously/unkindly; not be helpful or considerate
· ไว้ใจได้ : rely on; count on; depend on; bank on
· แสดงน้ำใจ : reveal one's sincerity to help each other
· เอาแต่ใจตัว : be willful; be self-willed; be determined

พิพัฒน์
pptstn@yahoo.com